Over de doden niets dan goeds?

‘Ik weet het, zegt dochter Anita ‘het is niet zo netjes om kwaad te spreken over mijn moeder, tenslotte kan zij zich niet meer verdedigen. Maar ik zie het echt niet zitten om in het spreekgedeelte een gepolijst verhaal op te houden. Mijn moeder was nu eenmaal niet zo geliefd. Met een grote familie, waarin moeder een van tien was en nu als eerste van de jongere generatie is overleden, verwacht ik dat veel familieleden aanwezig zullen zijn.’

 

Moeder Wil is vannacht thuis overleden, samen met een collega heb ik haar overgebracht naar het uitvaartcentrum in Almere. ‘Sorry hoor, verexcuseert Anita zich. ‘Het slaaptekort zorgt dat ik een heel kort lontje heb, maar ik heb gewoon geen goede herinneringen aan mijn moeder. Zelfs nu na haar dood maakt ze het mij moeilijk. Ze heeft wel acht liedjes als laatste wens. 

Maar ik wil de aula snel verlaten en de koffietafel benadrukken om bij te praten met familie uit Groningen. Misschien dat zij nog een herinnering willen delen aan de jeugdjaren van moeder, we moeten toch iets vertellen tussen de liedjes door.’ 

‘Dat hoeft niet hoor, het kan ook anders als je daarvoor open staat,’ zeg ik. 

Anita is geïnteresseerd, ik stel voor dat we de kist in de koffiekamer van Crematorium Almere zetten. We zetten er een microfoon bij en we schenken een drankje in als de mensen binnenkomen. Nadat iedereen rustig hun drankje op heeft zal ik jullie welkom heten. Misschien kan ik met jullie input iets persoonlijks zeggen of over de muziek die we gaan luisteren. De muziek kan zelfs op de achtergrond spelen als jullie herinneringen met elkaar delen. En als iemand zich geroepen voelt mag diegene het woord in de microfoon nemen, maar we kondigen niemand aan en laten het op een natuurlijke manier verlopen.

 

Het idee spreekt Anita aan. In de week voor de uitvaart spreek ik haar geregeld. Ze blijft boos op moeder, maar realiseert zich ook dat het leven niet bepaald makkelijk is geweest. ‘Misschien wil ik daar wel iets over zeggen,’ zegt Anita, vlak voordat we “Rose garden” luisteren.’ 

 

Op de dag van het afscheid komt de hele familie inderdaad samen. 18 tantes en ooms, bijna alle nichten en neven zijn aanwezig en dan nog een paar vrienden en buren. De oudste zus neemt als eerste het woord in de microfoon. Dan volgt de buurvrouw die onaangekondigd een leuke anekdote deelt. De ceremonie verloopt vlot en natuurlijk, met af en toe humor die balans creëert tussen mooie en pijnlijke herinneringen.