Rouw… is nooit klaar

In de week voorafgaand aan een uitvaart heb ik vaak intens contact met de nabestaanden. Samen regelen we alles: de rouwkaart, de muziek, de foto’s. Kleinkinderen maken soms een Spotifylijst en sturen die naar mij door. Ik maak daar dan een levensvideo van. Iedereen draagt op zijn eigen manier bij, en juist dat maakt de week bijzonder. Het geeft niet alleen de familie, maar ook mij als uitvaartverzorger warme herinneringen. Vaak voelt het alsof ik iemand écht heb leren kennen.

Wanneer iemand thuis is opgebaard, kom ik dagelijks even langs. Dan leer ik de familie nog beter kennen. En ook na de uitvaart ga ik vaak nog een keer terug, zeker als daar behoefte aan is.

Zo kwam ik bij mevrouw De Vries. In een hoekje op een tafeltje stond de rouwkaart die we samen hadden ontworpen, met ernaast een brandend kaarsje. De foto van haar man stond er en naast de lijst lag zijn oude portefeuille.

Haar man was thuis opgebaard geweest, in een prachtige rieten mand. Hij was een groot vogelliefhebber, die uren kon genieten van de tuin en de vogels daarin. “Er komt nu elke dag een roodborstje in de tuin,” vertelde ze me. “Het doet me aan hem denken. Ik weet niet hoe het zit, maar het geeft me troost.”

Tijdens ons gesprek schoof hun dochter aan. Voor haar was het verlies zwaar. Ze pakte de portefeuille teder op, streek er met haar vingers overheen. Waar haar moeder glimlachte, kon de dochter haar tranen niet meer bedwingen. “Ik dacht dat ik er nu wel doorheen zou zijn,” zei ze zacht. “Maar ik word alleen maar verdrietiger.”

Ik kon alleen maar zeggen wat ik vaak tegen families zeg: er bestaat geen goed of fout in rouw. Er is alleen jouw manier. En rouw… is nooit klaar.

Misschien is dat wel het mooiste van mijn werk: dat ik niet alleen een afscheid mag begeleiden, maar ook getuige mag zijn van hoe liefde en herinneringen blijven voortleven.